St. Thomas Becket in Red Chasuble (K 34) Magneet

In deze glorieuze voorstelling staat de heilige Thomas Becket, aartsbisschop van Canterbury, voor een altaar gekleed voor de mis. Het altaar is waarschijnlijk bedoeld voor de heilige Benedictus in de buurt, waar hij op 29 december 1170 werd vermoord. Het is een formeel portret, dat wil zeggen, het onderwerp lijkt geposeerd. Becket draagt een felrode kazuifel over een blauw-groene dalmatische en witte plaat. Boven de kazuifel draagt hij zijn grootstedelijk pallium – een kledingstuk dat symbool staat voor zijn kantoor als aartsbisschop die een kerkelijke provincie voorzit die bestaat uit verschillende bisdommen. Het pallium is versierd met 11 zichtbare patéekruisen in plaats van de meer gebruikelijke 5 zichtbare kruisen. (In de Middeleeuwen was er geen duidelijke regel die het aantal kruisen regelde.) Thomas wiegt zijn mijter in de boef van zijn rechterarm en draagt zijn aartsbisschoppelijk kruis in zijn linkerhand. Een snee in zijn voorhoofd, een palm van martelaarschap en het bloedrode kazuifel in de liturgische kleur voor martelaren verwijzen naar zijn moord. Er is geen zwaard in zicht, zelfs niet één die aan zijn voeten op de grond ligt. Zijn naam in het Latijn (Thomas Cantuariensis, dat is Thomas van Canterbury) verticaal flankeert zijn figuur in de aqua en saffier blauwe geruite achtergrond. Het geheel is opgenomen in een raamwerk van Keltisch ontwerp. + Er zijn verschillende interessante facetten aan deze weergave: 1) Om naar onze M 033 en P 005 te kijken, zou je nooit weten dat Becket begin 50 was toen hij werd vermoord. Ze portretteren hem als jong en baardeloos. Dit afbeelding is veel meer geschikt voor de leeftijd: hij draagt een volle baard en zijn haar en baard zijn grijs. Dit is een belangrijke afwijking van Becketts eerdere, gevestigde iconografie. 2) Terwijl Becket gekleed is voor de mis, is hij niet gekleed voor de mis tijdens het octaaf van Kerstmis. Het rood van zijn kazuifel verwijst waarschijnlijk naar zijn eigen martelaarschap en niet naar dat van de ‘heilige van de dag’ (toen St. Trophimus van Arles?). Hoe dan ook, witte of gouden gewaden worden meestal gedragen tijdens het liturgische seizoen van Kerstmis en overheersen andere kleuren. 3) Bovendien vierde Becket op de dag van zijn martelaarschap Vespers – niet Mass – met zijn geestelijkheid en het dragen van verschillende kleding: verschillende bronnen vermelden dat Becket gekleed was in een witte rochet (een nauwsluitend kerkelijk gewaad met nauwe sleeves, meestal gemaakt van linnen) en een mantel en capuchon over zijn schouders droeg (wat nogal klinkt als de middeleeuwse versie van een mozzetta). Een haak van Becket's, het enige overgebleven voorbeeld uit de Middeleeuwen, is bewaard gebleven in de abdij van Dommartin in de Pas-de-Calais, Frankrijk. En het Vaticaan heeft aan de kathedraal van Canterbury de bloedige tunnel uitgeleend die Becket zou hebben gedragen toen hij zo'n 850 jaar geleden werd vermoord. Ten slotte: 4) Aan het einde van de 19e eeuw, toen dit afbeelding oorspronkelijk werd uitgegeven, was Becket afwisselend afgebeeld met de afgehakte hoofdkroon in zijn handen, met een zwaard dat mediaal in zijn schedel was ingeklemd, met verschillende wonden aan het hoofd en voorhoofd, en vooral met een zwaard dat zijn afgehakte hoofd van links naar rechts doorboorde. Zoals portretten gaan, zijn de wonden van Becket hier enigszins ingetogen maar niet over het hoofd gezien. Tot slot lijkt dit afbeelding bedoeld als een officieel portret, niet voor een specifieke tijd – zeker niet de dag van zijn martelaarschap – maar voor altijd. De heilige Thomas Becket is beschermheer van de seculiere geestelijkheid. + Feest: 29 december + Afbeelding Credit (K 34): Antiek afbeelding van St. Thomas van Canterbury uit Henry Riancey's La vie des Saints: illustration en or et en couleurs, d'après les manuscrits de tous les siècles par Kellerhoven (Parijs: Librairie Bachelin-Deflorenne, [1874]), met uitzicht op blz. 405, uit de privébibliotheek van de ontwerper. Franz Kellerhoven (1814-1872), de chromolithograaf, was een Duitse priester-kunstenaar die naar Parijs migreerde en daar een drukkerij oprichtte. Hij specialiseerde zich in kunstwerken gebaseerd op middeleeuwse manuscripten, maar deed ook lithos van schilderijen en oude architectonische werken.